Młoda Polska „Melodia mgieł nocnych” – Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Kazimierz Przerwa-Tetmajer – krótka notka o autorze

Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865-1940) był jednym z najważniejszych poetów epoki Młodej Polski. W swoich wierszach często sięgał po tematy związane z naturą, dekadencją i uczuciowością. Jego poezja jest pełna impresjonistycznych obrazów, nastrojowości i fascynacji pięknem górskiego krajobrazu. „Melodia mgieł nocnych” to nastrojowy utwór, w którym Tetmajer maluje słowami tatrzański pejzaż.

„Melodia mgieł nocnych” to jak opis nocnej imprezy natury. Mgły wirują nad jeziorem, otaczają księżyc i bawią się w chowanego z wiatrem. Wszystko jest delikatne, ulotne i mega klimatyczne. Tetmajer pokazuje, że nawet w ciszy i ciemności gór jest coś magicznego – taka melodia natury, którą można dostrzec tylko nocą.

Analiza

Podmiot liryczny

Podmiotem lirycznym jest chór mgieł nocnych unoszących się nad Czarnym Stawem Gąsienicowym. Wiersz ma charakter zbiorowej wypowiedzi mgieł, które snują opowieść o swoim tańcu w nocnym krajobrazie. Mówią w pierwszej osobie liczby mnogiej, ukazując siebie jako istoty eteryczne, lekkie i ulotne. Dzięki temu wiersz zyskuje nastrojowy i lekko tajemniczy ton.

Temat wiersza

Tematem wiersza jest taniec mgieł nad Czarnym Stawem Gąsienicowym w Tatrach. Mgły opisują swoje ruchy, unosząc się w powietrzu, wirując wokół księżyca i wchodząc w interakcje z różnymi elementami przyrody, takimi jak wiatr, kwiaty, gwiazdy i drzewa. Jest to poetycki obraz natury, pokazujący jej piękno, lekkość i tajemniczość.

O czym jest wiersz?

Wiersz przedstawia nocny taniec mgieł nad Czarnym Stawem. Mgły unoszą się w ciszy, poruszają lekko i zwiewnie, bawią się z wiatrem, otaczają księżyc, chłoną zapachy kwiatów i dźwięki przyrody. Opisują, jak ganiają spadające gwiazdy, prześlizgują się między szczytami gór i tworzą mosty z promieni gwiazd. Tetmajer tworzy tu wrażenie ulotności i nieskończonego piękna nocnego krajobrazu.

Miejsce akcji

Akcja rozgrywa się nad Czarnym Stawem Gąsienicowym w Tatrach, w nocnej scenerii. To miejsce pełne ciszy i magii, gdzie mgły unoszą się nad wodą, wirując w powietrzu. Górski pejzaż, wypełniony szmerami potoków, zapachami kwiatów i delikatnymi dźwiękami, tworzy wyjątkową, eteryczną atmosferę.

Znaczenie epoki

Wiersz powstał w epoce Młodej Polski, w której artyści fascynowali się przyrodą, nastrojowością i ulotnością zjawisk. Poezja tego okresu często sięgała po impresjonistyczne obrazy, symbolizm i marzycielski nastrój. „Melodia mgieł nocnych” wpisuje się w te tendencje, oddając piękno i tajemnicę tatrzańskiego krajobrazu.

Znaczenie tytułu

Tytuł „Melodia mgieł nocnych” wskazuje na dźwięczność, rytm i ulotność ruchu mgieł unoszących się w nocnym krajobrazie. Słowo „melodia” sugeruje, że taniec mgieł ma w sobie coś muzycznego, płynnego i harmonijnego, co dodaje wierszowi lirycznego charakteru.

Emocje w wierszu

Wiersz wywołuje uczucia zachwytu, spokoju i ulotnej tajemnicy. Mgiełki unoszące się nad jeziorem wprowadza nas w stan marzycielskiej zadumy i fascynacji pięknem natury.

Budowa wiersza

  • Gatunek: Wiersz jest przykładem liryki impresjonistycznej i nastrojowej. Oddaje piękno przyrody i nocnej atmosfery w Tatrach, ukazując lekkość i ulotność mgieł.
  • Styl wiersza: Wiersz składa się z jednej długiej strofy, w której opisywane są kolejne obrazy z nocnego tańca mgieł. Język jest bogaty w epitety, metafory i porównania, co dodaje wierszowi wrażenia subtelności i nastrojowości.
  • Rymy: Wiersz charakteryzuje się nieregularnym rytmem, co nadaje mu melodyjności i swobody, przypominającej taniec mgieł w powietrzu.

Środki stylistyczne

  • Metafory: „Okręcajmy się wstęgą naokoło księżyca” – opis ruchu mgieł jako wstęgi otaczającej księżyc, podkreślając ich lekkość.
  • Epitety: „śpiąca woda”, „przezrocze ciała”, „powiewne szumy” – podkreślają delikatność i subtelność krajobrazu.
  • Personifikacja: Mgły są przedstawione jako istoty żywe, które tańczą, bawią się i wirują w powietrzu.
  • Powtórzenia: „Cicho, cicho, nie budźmy śpiącej wody w kotlinie” – powtórzenia tworzą nastrojowy, senny klimat i podkreślają potrzebę zachowania ciszy.
  • Porównania: „Nietoperza ścigajmy (…) jak my same” – porównanie ruchów mgieł do lotu nietoperza, dodając ulotności.

Inne aspekty

  • Motywy: Motywy natury, nocy, ulotności, tańca i lekkości. Wiersz ukazuje mgły jako eteryczne istoty, które poruszają się w harmonii z przyrodą.
  • Bohaterowie: Wiersz nie ma tradycyjnych bohaterów. Mgiełki występują tu jako istoty, które wchodzą w interakcje z otoczeniem i opisują swoje przeżycia.
  • Epitety i ich cel: Epitety, takie jak „śpiąca woda”, „powiewne szumy”, tworzą wizję delikatności i tajemniczości przyrody.

Kontekst historyczny i spójność wiersza

„Melodia mgieł nocnych” wpisuje się w estetykę epoki Młodej Polski, w której poeci poszukiwali piękna w ulotnych, nastrojowych obrazach przyrody. Wiersz Tetmajera to harmonijne połączenie opisów górskiego krajobrazu, zjawisk atmosferycznych i uczuć wywoływanych przez nocną scenerię. Dzięki połączeniu różnych środków stylistycznych, utwór jest niezwykle spójny i bogaty w treści.

Melodia mgieł nocnych(Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym)

 

Cicho, cicho, nie budźmy śpiącej wody w kotlinie,
Lekko z wiatrem pląsajmy po przestworów głębinie…
Okręcajmy się wstęgą naokoło księżyca,
Co nam ciała przezrocze tęczą blasków nasyca,
I wchłaniajmy potoków szmer, co toną w jeziorze, 
I limb szumy powiewne i w smrekowym szept borze,
Pijmy kwiatów woń rzeźwą, co na zboczach gór kwitną,
Dźwięczne, barwne i wonne, w głąb wzlatujmy błękitną.
Cicho, cicho, nie budźmy śpiącej wody w kotlinie,
Lekko z wiatrem pląsajmy po przestworów głębinie…
Oto gwiazdę, co spada, lećmy chwycić w ramiona,
Lećmy, lećmy ją żegnać, zanim spadnie i skona,
Puchem z mlecza się bawmy i ćmy błoną przezroczą,
I sów pierzem puszystym, co w powietrzu krąg toczą,
Nietoperza ścigajmy, co po cichu tak leci,
Jak my same, i w nikłe oplatajmy go sieci,
Z szczytu na szczyt przerzućmy się jak mosty wiszące,
Gwiazd promienie przybiją do skał mostów tych końce,
A wiatr na nich na chwilę uciszony odpocznie,
Nim je zerwie i w pląsy znów pogoni nas skocznie…

Interpretacja całego utworu

„Melodia mgieł nocnych” przedstawia świat natury w formie ulotnego, tanecznego ruchu mgieł. Wiersz opisuje ciszę nocną, podczas której mgły unoszą się nad Czarnym Stawem, wirując wokół księżyca i chłonąc dźwięki, zapachy i obrazy przyrody. Mgły są lekkie, niemal duchowe – poruszają się delikatnie, nie chcąc zakłócać spokoju „śpiącej wody”. To one kształtują atmosferę tajemnicy, ciszy i harmonii w kontakcie z przyrodą. Tetmajer podkreśla, że natura ma swoje własne, subtelne rytmy i nastroje, które można dostrzec jedynie nocą, w pełnej ciszy i skupieniu.

Ogólnie mówiąć...

„Melodia mgieł nocnych” to wiersz, który wspaniale oddaje klimat górskiej nocy i piękno natury. Tetmajer maluje słowami obraz mgieł tańczących nad Czarnym Stawem, ukazując ich lekkość i ulotność. Wiersz jest niezwykle nastrojowy, pozwala poczuć magię chwili i zachwycić się subtelnością świata przyrody.

„Melodia mgieł nocnych” to poetycki obraz tatrzańskiego krajobrazu, w którym mgły w sposób niemal taneczny unoszą się nad Czarnym Stawem. Wiersz wyraża zachwyt nad pięknem i tajemniczością przyrody, ukazując jej delikatność i harmonię. Tetmajer poprzez ten utwór oddaje ducha Młodej Polski, gdzie natura i jej piękno stanowią ważny element w poezji.