HIT – Kryzys gospodarczy i społeczny w Polsce w drugiej połowie lat 70. XX w.

Scena przedstawia Polskę w drugiej połowie lat 70., w czasie narastającego kryzysu gospodarczego. Na pierwszym planie widać pracowników stojących bezczynnie obok niedokończonego projektu infrastrukturalnego, co symbolizuje spowolnienie rozwoju. Obok znajduje się kolejka ludzi przed sklepem, co ukazuje niedobory towarów i trudności codziennego życia. W tle widoczne są kominy przemysłowe emitujące dym, symbolizujące walkę przemysłu z pogłębiającymi się problemami ekonomicznymi. Atmosfera obrazu oddaje mieszankę początkowego optymizmu, który przerodził się w rozczarowanie i niezadowolenie społeczne.

Kryzys gospodarczy i społeczny w Polsce w drugiej połowie lat 70. XX w.

Kryzys gospodarczy i społeczny w Polsce w drugiej połowie lat 70. XX wieku

Druga połowa lat 70. to czas, gdy ambitne plany gospodarcze Edwarda Gierka zaczęły tracić impet. Początkowy entuzjazm związany z rozwojem infrastruktury, modernizacją przemysłu i poprawą warunków życia zmienił się w narastające problemy gospodarcze i niezadowolenie społeczne. Polska znalazła się w kryzysie, który z czasem podważył autorytet władzy.

Przyczyny kryzysu gospodarczego

  1. Polityka kredytowa i zadłużenie

    • Gierek finansował rozwój gospodarki, opierając się na kredytach zagranicznych. Początkowo środki te umożliwiły modernizację przemysłu i poprawę życia obywateli, ale szybko zaczęły generować problemy.
    • Wzrost cen ropy naftowej na świecie (1973 r.) i spadek wartości dolara spowodowały wzrost kosztów obsługi zadłużenia. Polska nie była w stanie generować wystarczających przychodów z eksportu, by spłacać długi.

  2. Nieefektywność gospodarki centralnie planowanej

    • Mimo wprowadzenia nowoczesnych technologii w wielu zakładach, gospodarka PRL pozostawała mało wydajna. Produkcja była niedostosowana do potrzeb rynku, co prowadziło do marnotrawstwa i problemów z zaopatrzeniem.
    • Brak konkurencji i monopol państwa w kluczowych sektorach hamował rozwój innowacji.

  3. Problemy w rolnictwie i zaopatrzeniu

    • Polityka rolna nie zapewniała odpowiedniej ilości żywności. Rolnicy mieli ograniczony dostęp do maszyn i nawozów, co wpływało na niską wydajność produkcji rolnej.
    • W rezultacie w drugiej połowie lat 70. zaczęły pojawiać się niedobory żywności, a ceny podstawowych produktów rosły.

Kryzys społeczny

  1. Rosnące niezadowolenie społeczne

    • Wzrost kosztów życia i niedobory w sklepach wywoływały frustrację. Mieszkańcy miast często stali w długich kolejkach po podstawowe produkty, co stało się symbolem PRL-u.
    • Obietnice poprawy warunków życia, które Gierek składał na początku swoich rządów, nie zostały zrealizowane w pełni, co podważyło zaufanie do władzy.

  2. Protesty robotnicze (Czerwiec 1976)

    • Władze PRL ogłosiły podwyżki cen żywności (nawet o 60%), co wywołało falę strajków i demonstracji w Radomiu, Ursusie i Płocku. Protesty zostały brutalnie stłumione przez milicję i ZOMO.
    • Po stłumieniu protestów władze wycofały się z podwyżek, ale represje wobec uczestników demonstracji oraz arogancja władz wywołały długotrwałe napięcia społeczne.

  3. Narodziny opozycji demokratycznej

    • W odpowiedzi na represje powstały organizacje takie jak Komitet Obrony Robotników (KOR), które wspierały prześladowanych uczestników protestów. Był to początek organizowanej opozycji wobec władzy PRL.

Skutki kryzysu

  1. Pogłębiające się problemy gospodarcze

    • Rosnące zadłużenie i niska efektywność gospodarki sprawiły, że Polska zaczęła mieć trudności z zaopatrzeniem rynku w podstawowe towary. W drugiej połowie lat 70. coraz częściej wprowadzano kartki na żywność.

  2. Podważenie autorytetu władzy

    • Brutalna reakcja władz na protesty oraz pogarszająca się sytuacja ekonomiczna zniszczyły obraz Edwarda Gierka jako lidera, który mógł poprawić życie Polaków. Kryzys zaufania do władzy był wyraźny w kolejnych latach.

  3. Wzrost napięć społecznych w latach 80.

    • Kryzys gospodarczy i społeczny z lat 70. stworzył podłoże dla kolejnych protestów, które doprowadziły do powstania „Solidarności” w 1980 roku i ostatecznego upadku systemu komunistycznego w Polsce w 1989 roku.

Podsumowanie

Kryzys gospodarczy i społeczny w drugiej połowie lat 70. XX wieku był wynikiem nieodpowiedzialnej polityki kredytowej, nieefektywności systemu centralnie planowanego oraz ignorowania potrzeb społeczeństwa. Narastające problemy gospodarcze i represje wobec protestujących pogłębiały niezadowolenie obywateli, co w efekcie osłabiło władzę PRL i przygotowało grunt pod zmiany ustrojowe w kolejnej dekadzie.

Kryzys gospodarczy i społeczny w Polsce w drugiej połowie lat 70. XX w. – Poziom 2

Wydarzenia, które doprowadziły do protestów robotniczych w 1976 roku:

  1. Podwyżki cen żywności: W 1976 roku rząd Gierka ogłosił podwyżki cen podstawowych artykułów spożywczych, co stało się impulsem do protestów.
  2. Brak towarów w sklepach: Problemy z dostępnością podstawowych dóbr konsumpcyjnych w sklepach, szczególnie artykułów spożywczych, były wynikiem nieudolnej polityki gospodarczej.
  3. Zadłużenie kraju: Wzrost zadłużenia zagranicznego i jego negatywne skutki dla polskiej gospodarki zaczęły być odczuwalne w codziennym życiu obywateli, co pogłębiało niezadowolenie.

„Protesty w 1976 roku były wynikiem pogarszających się warunków życia społeczeństwa, spowodowanych wzrostem cen i brakiem podstawowych towarów.”

Przyczyny protestów robotniczych w 1976 roku:

  1. Podwyżki cen: Decyzje rządu o podwyżkach cen żywności, szczególnie chleba i mięsa, wywołały oburzenie wśród robotników, którzy poczuli się oszukani przez obietnice lepszego życia.
  2. Brak reakcji na problemy społeczne: Rząd ignorował sygnały o trudnej sytuacji społecznej i gospodarczej, co spotęgowało frustrację obywateli.
  3. Reakcja na zmiany gospodarcze: Protesty były także odpowiedzią na ogólny brak wolności gospodarczej oraz rosnącą kontrolę państwową nad życiem codziennym.

„Protesty w 1976 roku były naturalną reakcją na pogarszające się warunki życia w Polsce Ludowej, które nie zostały rozwiązane przez władze.”

Wyjaśnienie pojęć:

  1. Czerwiec 1976:
    • Miesiąc, w którym wybuchły masowe protesty robotnicze w Radomiu, Ursusie i innych miastach, które były odpowiedzią na podwyżki cen żywności.

„Czerwiec 1976 to czas protestów robotniczych, które stanowiły jeden z pierwszych poważniejszych kryzysów społecznych w PRL.”

  1. „Ścieżka zdrowia”:
    • Pojęcie odnoszące się do tzw. represji wobec robotników biorących udział w protestach w 1976 roku, polegające na brutalnym tłumieniu strajków i aresztowaniach liderów protestów.

„Ścieżka zdrowia” była ironicznie określaną metodą represji, która miała na celu złamanie oporu społecznego wobec władzy.”

  1. ZOMO (Zmotoryzowane Oddziały Milicji Obywatelskiej):
    • Oddziały milicji wykorzystywane do tłumienia protestów społecznych, w tym zamieszek i demonstracji robotniczych w 1976 roku.

„ZOMO były jednostkami odpowiedzialnymi za brutalne stłumienie protestów robotniczych w 1976 roku.”

  1. Regulacja towarów:
    • System zarządzania dostawami i sprzedażą towarów, który wprowadzał ograniczenia w dostępności podstawowych artykułów spożywczych, co prowadziło do kolejek i niedoborów.

„Regulacja towarów była jednym z głównych problemów społeczeństwa PRL, szczególnie w czasie kryzysu lat 70.”

  1. Kartki żywnościowe:
    • System racjonowania żywności w PRL, który wprowadził limity na artykuły spożywcze, takie jak mięso, tłuszcze, a nawet pieczywo.

„Kartki żywnościowe były odpowiedzią na trudności gospodarcze i problemy z zaopatrzeniem rynku w podstawowe towary.”

Scena przedstawia problemy w rolnictwie w Polsce pod koniec lat 70. Na pierwszym planie widoczne są zaniedbane pola uprawne oraz rolnicy pracujący ręcznie, co symbolizuje brak dostępu do nowoczesnych maszyn i nawozów. Obok znajduje się stara, mała stodoła ze skromnym zapasem żywności, co ukazuje trudności w zaopatrzeniu. Atmosfera obrazu jest przygnębiająca, oddając niską wydajność produkcji rolnej i jej wpływ na problemy z dostępnością żywności w tamtym okresie.

 

Kryzys gospodarczy i społeczny w Polsce w drugiej połowie lat 70. XX w. – Poziom 3

Sytuacja gospodarcza Polski w drugiej połowie lat 70. XX w.:

  1. Kredyty zagraniczne: Po 1971 roku, w ramach ambitnych planów gospodarczych, Polska zaciągnęła ogromne kredyty zagraniczne, które miały sfinansować modernizację przemysłu. Jednakże, na skutek niewłaściwego zarządzania i wzrostu inflacji, dług państwowy gwałtownie rósł.
  2. Zadłużenie: Kraj znalazł się w tzw. pułapce zadłużenia, gdzie zaciągnięte kredyty nie przyniosły oczekiwanych korzyści, a wzrost gospodarczy okazał się zbyt mały, by pokryć raty zadłużenia.

„Wzrost zadłużenia i trudności w spłacie kredytów zagranicznych były głównymi przyczynami kryzysu gospodarczego w PRL pod koniec lat 70.”

Przyczyny kryzysu gospodarczego w PRL w latach 70. XX w.:

  1. Wysokie zadłużenie: Polska zaciągnęła ogromne kredyty zagraniczne, które miały umożliwić rozwój przemysłu i infrastruktury, ale zamiast przynieść korzyści, zaczęły obciążać budżet państwa.
  2. Niska efektywność inwestycji: Wiele projektów gospodarczych, finansowanych z kredytów, okazało się mało efektywnych, co dodatkowo obciążyło gospodarkę.
  3. Rosnąca inflacja i niedobory: Kraj borykał się z inflacją oraz brakiem podstawowych towarów, co pogłębiało niezadowolenie społeczne.
  4. Problemy z eksportem: Niskiej jakości produkty, brak nowoczesnych technologii i zły marketing sprawiły, że Polska nie mogła skutecznie eksportować, co ograniczało napływ zagranicznych dewiz.

„Zadłużenie i niewłaściwa alokacja środków w Polsce w latach 70. stworzyły poważne zagrożenie dla stabilności gospodarki.”

Przebieg wystąpień społecznych w 1976 roku:

  1. Protesty w Radomiu i Ursusie: W czerwcu 1976 roku wybuchły strajki robotnicze w Radomiu i Ursusie. Główną przyczyną protestów były drastyczne podwyżki cen żywności, które dotknęły najbiedniejsze warstwy społeczne.
  2. Brutalna reakcja władzy: Protesty zostały stłumione przez ZOMO, a ich liderzy zostali aresztowani. Władze ogłosiły stan wyjątkowy w miastach, gdzie miały miejsce zamieszki.
  3. Protesty jako wyraz frustracji: Były wynikiem długotrwałego niezadowolenia z sytuacji gospodarczej i społecznej, w tym wysokich cen, braku podstawowych towarów i złych warunków pracy.

„Protesty w 1976 roku były wynikiem frustracji społecznej z powodu złych warunków życia, a brutalna reakcja władzy pogłębiła alienację społeczną.”

Wyjaśnienie pojęć:

  1. Pułapka zadłużenia:
    • Sytuacja, w której kraj nie jest w stanie spłacić swojego zadłużenia, a nowe kredyty są potrzebne, by spłacić poprzednie. Doprowadza to do narastającej spirali zadłużenia.

„Pułapka zadłużenia oznacza niemożność wyjścia z problemów finansowych bez dalszego zadłużania się.”

  1. „Manewr gospodarczy”:
    • Zestaw działań, które mają na celu poprawienie sytuacji gospodarczej, np. zmiany w polityce fiskalnej lub monetarnej, które w przypadku PRL miały na celu ograniczenie inflacji, ale skutkowały zwiększeniem zadłużenia.

„Manewr gospodarczy to reakcja władz na kryzys, która mogła jedynie chwilowo złagodzić problemy gospodarki PRL.”

Obraz ukazuje ulicę miejską w Polsce po protestach robotniczych z czerwca 1976 roku. Na ulicy nie ma już demonstrantów ani funkcjonariuszy, ale widoczne są ślady niedawnych wydarzeń, takie jak porzucone fragmenty transparentów i drobne gruzy. W tle powoli rozprasza się dym, wskazując na wcześniejsze napięcia i chaos. Budynki oraz infrastruktura uliczna pozostają nienaruszone, tworząc spokojniejszy, lecz refleksyjny nastrój, oddający atmosferę po dramatycznych wydarzeniach.

Kryzys gospodarczy i społeczny w Polsce w drugiej połowie lat 70. XX w. – Poziom 4

Znaczenie pojęcia „gospodarka niedoboru” i odniesienie do Polski w drugiej połowie lat 70. XX w.:

  • Gospodarka niedoboru: Termin odnoszący się do sytuacji, w której w gospodarce występuje trwały brak towarów, co wynika z niewystarczającej produkcji, błędów w dystrybucji lub z nadmiernych regulacji. W PRL gospodarka niedoboru objawiała się w postaci braków podstawowych produktów, takich jak żywność, artykuły gospodarstwa domowego i odzież.
  • Przykład Polski: W drugiej połowie lat 70. Polska zmagała się z problemem niedoboru towarów, co było konsekwencją złej polityki gospodarczej. Z kolei system reglamentacji (kartki żywnościowe, ograniczenia dostępu do towarów) miał za zadanie zarządzać tymi brakami. Było to związane z nadmiernym zadłużeniem i błędami w planowaniu gospodarczym.

„Gospodarka niedoboru w Polsce w latach 70. XX w. była wynikiem nieefektywnego zarządzania, które skutkowało brakiem towarów podstawowych i obniżeniem jakości życia obywateli.”

Porównanie reakcji władz na wystąpienia społeczne w 1970 i 1976 roku:

  1. Protesty robotnicze w 1970 roku:
    • Tło: W grudniu 1970 roku miały miejsce masowe strajki w Trójmieście, które były odpowiedzią na podwyżki cen żywności. Zostały one brutalnie stłumione przez władze, a w wyniku starć zginęło kilkudziesięciu ludzi.
    • Reakcja władz: Rząd Gomułki odpowiedział masowym użyciem siły, w tym ZOMO, oraz represjami wobec strajkujących i ich rodzin. Została również wyciszona informacja o protestach, by nie wywołać paniki społecznej.
  2. Protesty robotnicze w 1976 roku:
    • Tło: Protesty wybuchły w czerwcu 1976 roku w Radomiu, Ursusie i innych miastach, głównie z powodu podwyżek cen artykułów spożywczych. W porównaniu z protestami 1970 roku, były one bardziej rozległe i bardziej świadome politycznie.
    • Reakcja władz: Rząd Gierka, który wprowadził politykę „otwarcia na Zachód”, również użył brutalnej siły, ale zamiast całkowitego wyciszenia protestów, władze PRL postanowiły przeprowadzić szeroką kampanię propagandową, aby uspokoić społeczeństwo. Ponadto władze zaczęły używać argumentów o potrzebie modernizacji państwa, co stanowiło próbę zdobycia poparcia społecznego.

„W 1970 roku reakcja władz była brutalna i bezwzględna, a w 1976 roku, mimo podobnej reakcji siłowej, pojawiły się również elementy propagandy i prób uspokojenia nastrojów społecznych.”

Wyjaśnienie pojęć:

  1. Gospodarka niedoboru:
    • Sytuacja, w której zapotrzebowanie na towary przewyższa ich dostępność na rynku, prowadząc do deficytów w podstawowych dobrach konsumpcyjnych i konieczności wprowadzenia systemów reglamentacyjnych, takich jak kartki żywnościowe.

„Gospodarka niedoboru w PRL była wynikiem złej organizacji produkcji i rozdzielania towarów, w tym zbyt dużego zadłużenia kraju.”

  1. Pułapka zadłużenia:
    • Sytuacja, w której kraj zaciąga kredyty zagraniczne, by sfinansować swoje potrzeby, jednak z powodu nieefektywnego zarządzania i nieodpowiednich inwestycji, dług tylko rośnie, nie prowadząc do poprawy gospodarki.

„Pułapka zadłużenia dotknęła Polskę, ponieważ kredyty zagraniczne zostały przeznaczone na inwestycje, które nie przyniosły zakładanych rezultatów.”

  1. „Maneuver gospodarczy”:
    • Określenie na działania podejmowane przez rząd w celu poprawy sytuacji gospodarczej, takie jak zmiany w polityce monetarnej, zmniejszenie wydatków budżetowych czy próby poprawy efektywności produkcji.

„Manevr gospodarczy w Polsce PRL w latach 70. był koniecznością w obliczu rosnącego zadłużenia i nieefektywności gospodarki.”

Obraz przedstawia problemy mieszkaniowe w Polsce w latach 70. Na pierwszym planie widoczne są rodziny wchodzące do małego, przeludnionego budynku mieszkalnego, co symbolizuje ograniczony dostęp do przestrzeni życiowej. W tle znajdują się starsze, gęsto zabudowane bloki oraz plac budowy z niedokończonymi nowymi osiedlami, wskazując na wysiłki władz w zakresie rozwoju mieszkaniowego, które jednak nie spełniały potrzeb społecznych. Atmosfera obrazu oddaje kontrast między ambicjami a rzeczywistością, podkreślając wyzwania związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych w tamtym czasie.

Kryzys gospodarczy i społeczny w Polsce w drugiej połowie lat 70. XX w. – Poziom 5

Standard życia społeczeństwa polskiego w warunkach gospodarki niedoboru:

  1. Gospodarka niedoboru:
    • W drugiej połowie lat 70. PRL zmagała się z poważnymi trudnościami gospodarczymi, które objawiały się niedoborami towarów na rynku. W sklepach często brakowało podstawowych artykułów spożywczych, takich jak mięso, masło czy cukier, a także innych dóbr konsumpcyjnych.
    • Kartki żywnościowe: Wprowadzenie systemu kartkowego, który pozwalał obywatelom na zakup ograniczonej ilości produktów spożywczych, stało się powszechnym elementem życia codziennego.
    • Przykład: Typową sceną były długie kolejki pod sklepami, w których dostępność towarów była regulowana przez państwo. Często musiano czekać godzinami po podstawowe artykuły, co wpływało na codzienne życie obywateli.

„Standard życia w Polsce w latach 70. był znacząco obniżony z powodu braku dostępnych towarów, niskiej jakości produktów i wprowadzenia systemu racjonowania.”

  1. Niska jakość życia:
    • Problemy mieszkaniowe: Pomimo wysiłków władz w zakresie budownictwa mieszkaniowego, wciąż występowały problemy z dostępem do mieszkań. Wiele rodzin mieszkało w warunkach, które były dalekie od standardów zachodnich.
    • Brak dostępu do dóbr konsumpcyjnych: Społeczeństwo musiało zmagać się z brakiem podstawowych produktów, a inne dobra konsumpcyjne, takie jak odzież czy sprzęt AGD, były dostępne tylko w sklepach z towarami zagranicznymi, na które nie wszyscy mogli sobie pozwolić.

Skutki wystąpień społecznych z 1976 roku:

  1. Pogłębiające się niezadowolenie społeczne:

    • Protesty w Radomiu i Ursusie: Wzrost cen artykułów podstawowych wywołał zamieszki robotnicze w miastach takich jak Radom czy Ursus. W wyniku brutalnej reakcji władz, protesty zostały stłumione, a wielu liderów strajków zostało aresztowanych.
    • Skutki polityczne: Władze PRL musiały podjąć działania w celu załagodzenia nastrojów społecznych, w tym prowadzenie kampanii propagandowej i częściowe ustępstwa w polityce gospodarczej.

  2. Wzrost niezadowolenia z rządów Gierka:

    • Strata zaufania: Po protestach z 1976 roku, zaufanie do rządu Gierka mocno spadło. Ludzie zaczęli dostrzegać, że obietnice poprawy warunków życia nie zostały zrealizowane, a gospodarka pogłębiała swoje problemy.
    • Reakcja społeczna: Po brutalnym stłumieniu protestów, społeczeństwo zaczęło bardziej otwarcie krytykować rządy, co miało wpływ na późniejsze wydarzenia, takie jak protesty w 1980 roku i powstanie „Solidarności”.

„Protesty z 1976 roku uwidoczniły głębokie społeczne niezadowolenie, które stało się podłożem do późniejszych, bardziej zorganizowanych wystąpień w latach 80.”

Wyjaśnienie pojęć:

  1. Pułapka zadłużenia:
    • Sytuacja, w której kraj zaciąga kredyty zagraniczne, ale z powodu złej gospodarki i nieefektywnych inwestycji, nie jest w stanie spłacić swojego zadłużenia, co prowadzi do dalszego zadłużania się, w celu spłacania poprzednich zobowiązań.

„Pułapka zadłużenia, w którą wpadła Polska, powodowała, że kredyty zagraniczne, zamiast przyspieszyć rozwój, pogłębiały kryzys finansowy.”

  1. „Manewr gospodarczy”:
    • Zestaw działań podejmowanych przez rząd w celu poprawy sytuacji gospodarczej, takich jak zmiany w polityce monetarnej, podwyżki podatków lub próby kontroli inflacji.

„Manewry gospodarcze w Polsce były podejmowane w odpowiedzi na kryzys, ale nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, zamiast tego pogłębiając trudności.”

Kryzys gospodarczy i społeczny w Polsce w drugiej połowie lat 70. XX w. – Poziom 6

Przygotowanie prezentacji na temat: „Czy uczestnicy wystąpień społecznych z 1976 r. doczekali się zadośćuczynienia za krzywdy i represje, które ich dotknęły?”

  1. Tło sytuacji:
    • Protesty w 1976 roku: Robotnicy w Radomiu, Ursusie i innych miastach protestowali przeciwko podwyżkom cen, co zostało brutalnie stłumione przez władze PRL. ZOMO i milicja użyły przemocy w celu rozpędzenia demonstracji. Setki osób zostało aresztowanych, a niektórzy uczestnicy protestów zostali skazani.
  2. Zadośćuczynienie za represje:
    • Po protestach: Wielu uczestników protestów z 1976 roku zostało represjonowanych: stracili prace, byli aresztowani, a w niektórych przypadkach skazani na kary więzienia. Z kolei ich rodziny zostały odizolowane od systemu państwowego.
    • Brak formalnych przeprosin: Choć po wielu latach niektóre osoby zostały rehabilitowane, to nie miały one miejsca w polityce PRL, która stłumiła te protesty. Formalne przeprosiny i zadośćuczynienie za represje miały miejsce dopiero w latach 90. XX wieku, po 1989 roku.

„Uczestnicy protestów z 1976 roku, choć po wielu latach doczekali się rehabilitacji, nie otrzymali pełnego zadośćuczynienia za doznane krzywdy, a ich walka o sprawiedliwość była długotrwała i bolesna.”

Odnajdywanie relacji osób pamiętających Czerwiec 1976:

  1. Relacje uczestników:
    • Często osoby, które brały udział w protestach z 1976 roku, mówią o braku wsparcia ze strony państwa i całkowitym braku zrozumienia ich walki o podstawowe prawa socjalne. Z perspektywy czasu niektóre z tych osób są rozczarowane brakiem odszkodowań i uznania ich trudności.
    • Wspomnienia o represjach: Wielu protestujących wskazuje, że zmiany wprowadzono dopiero po wielkich ofiarach, a system nie był gotowy, by uznać ich trudności za ważne w polityce PRL.

„Relacje osób, które były częścią protestów, wskazują na długotrwały brak sprawiedliwości społecznej i zadośćuczynienia za represje, które ich dotknęły.”

Przygotowanie pytań do ankiety, która mogłyby posłużyć do badania, jak Polacy pamiętają dziś epokę Gierka:

  1. Pytania dotyczące wspomnień o czasach Gierka:
    • Jak oceniasz politykę Edwarda Gierka w zakresie rozwoju gospodarki? Czy zmiany gospodarcze, takie jak zaciąganie kredytów zagranicznych, były pozytywne czy negatywne?
    • Czy masz pozytywne wspomnienia związane z poprawą jakości życia w czasach Gierka? (np. dostępność dóbr, wzrost płac)
    • Jak oceniasz otwarcie PRL na Zachód w kontekście rozwoju gospodarki? Czy było to dla Ciebie korzystne?
    • Jakie są Twoje wspomnienia z okresu Czerwca 1976 roku? Czy pamiętasz protesty? Jakie było Twoje zdanie na ten temat w tamtym czasie?
  2. Pytania dotyczące oceny rządów Gierka:
    • Czy uważasz, że Edward Gierek był nowatorem, który otworzył Polskę na Zachód, czy funkcjonariuszem systemu komunistycznego, który wprowadził tylko powierzchowne zmiany?
    • Jakie zmiany w Polsce w latach 70. były według Ciebie najbardziej widoczne? (np. budowa nowych osiedli, wzrost płac, dostępność samochodów, braki towarowe)
    • Jakie są Twoje odczucia dotyczące zmian wprowadzonych w Konstytucji PRL w 1976 roku? Czy były one korzystne dla obywateli?

„Pytania do ankiety pomagają zgłębić opinie Polaków na temat epoki Gierka, ocenić wpływ jego polityki na społeczeństwo oraz przeanalizować długofalowe skutki tych zmian.”