HIT – Stan wojenny w Polsce i jego następstwa
Stan wojenny w Polsce i jego następstwa
Stan wojenny w Polsce i jego następstwa – Poziom 2
1. Przyczyny wprowadzenia stanu wojennego:
- Kryzys polityczny: Wzrost siły ruchu Solidarność, który zyskał miliony członków i szerokie poparcie społeczne, stanowił realne zagrożenie dla władzy komunistycznej. Władze obawiały się, że ruch ten może doprowadzić do zmian systemowych, co skłoniło władze PRL do wprowadzenia stanu wojennego.
- Kryzys gospodarczy: Polska była w trudnej sytuacji gospodarczej, z rosnącym długiem zagranicznym, brakami towarów oraz kryzysem w rolnictwie i przemyśle. Społeczeństwo było zmęczone trudnościami życia codziennego, co pogłębiało napięcia.
- Presja ZSRR: Władze komunistyczne w Polsce mogły również czuć presję ze strony ZSRR, które obawiały się, że wydarzenia w Polsce mogą wpłynąć na inne kraje bloku wschodniego. Wprowadzenie stanu wojennego miało także na celu uspokojenie sytuacji w regionie.
„Stan wojenny był reakcją na narastające zagrożenie dla reżimu komunistycznego w Polsce oraz na pogłębiający się kryzys gospodarczy i społeczny.”
2. Przykłady ograniczeń nałożonych na obywateli w czasie stanu wojennego:
- Godzina milicyjna: Wprowadzenie godziny milicyjnej, zakazującej przemieszczania się obywateli po zmroku, było jednym z najbardziej widocznych ograniczeń. Miało na celu stłumienie wszelkich protestów i demonstracji ulicznych.
- Zakaz zgromadzeń publicznych: Obywatele zostali pozbawieni prawa do organizowania zgromadzeń publicznych i manifestacji. Całe życie społeczne zostało poddane surowym ograniczeniom, a wszelkie próby sprzeciwu były brutalnie tłumione.
- Kontrola mediów: Media zostały całkowicie podporządkowane władzy, a cenzura została zaostrzona, co uniemożliwiło szerzenie informacji o protestach czy strajkach.
„Ograniczenia wprowadzone w czasie stanu wojennego miały na celu zduszenie wszelkich prób oporu i kontrolowanie społeczeństwa w każdym aspekcie życia.”
3. Przykłady represji władz wobec społeczeństwa po wprowadzeniu stanu wojennego:
- Aresztowania i internowania: Jednym z pierwszych kroków władzy było masowe internowanie działaczy opozycyjnych, liderów Solidarności oraz osób uznanych za zagrożenie dla systemu. Wielu z nich zostało brutalnie traktowanych i zmuszonych do milczenia.
- Przemoc wobec protestujących: Władze PRL wprowadziły brutalne metody stłumienia wszelkich protestów i strajków. Zastosowano przemoc fizyczną, a także aresztowania i represje wobec uczestników demonstracji.
„Represje po wprowadzeniu stanu wojennego były brutalne i miały na celu stłumienie wszelkiego oporu wobec rządu.”
4. Wyjaśnienie pojęć:
- Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON): Instytucja utworzona przez wojskowych w celu zarządzania państwem w okresie stanu wojennego. Jej zadaniem było utrzymanie kontroli nad państwem, a także eliminowanie opozycji.
- Internowanie: Procedura zatrzymywania osób uznanych za zagrożenie dla państwa, bez postawienia zarzutów. Wielu działaczy Solidarności zostało internowanych podczas stanu wojennego.
- Godzina milicyjna: Zakaz wychodzenia na ulicę po zmroku, obowiązujący przez cały okres stanu wojennego, mający na celu zapewnienie kontroli nad społeczeństwem.
„Godzina milicyjna była jednym z najbardziej uciążliwych ograniczeń, które miały na celu kontrolowanie porządku publicznego.”
5. Kim był gen. Wojciech Jaruzelski?
- Wojciech Jaruzelski był przewodniczącym Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego i jednym z kluczowych architektów stanu wojennego. Jego decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego była uznawana przez wielu za sposób na utrzymanie władzy komunistycznej w Polsce. Po zakończeniu stanu wojennego, Jaruzelski pełnił funkcję prezydenta PRL.
„Wojciech Jaruzelski, pełniący funkcję przewodniczącego WRON, był głównym odpowiedzialnym za wprowadzenie stanu wojennego w Polsce.”
Obraz ukazuje spotkanie polskich i radzieckich oficjeli w formalnym gabinecie rządowym, odzwierciedlając presję wywieraną przez ZSRR na Polskę w latach 80. Na pierwszym planie widoczni są polscy przywódcy, w tym wojskowi, z zaniepokojonymi wyrazami twarzy. Po przeciwnej stronie radzieccy urzędnicy prezentują postawę pewności i autorytetu. W tle znajdują się symbole sowieckiej dominacji, takie jak czerwony sztandar i mapa Europy Wschodniej, podkreślające kontekst zimnowojennej polityki. Atmosfera obrazu jest napięta i poważna, przypominając o obawach związanych z możliwością interwencji militarnej podobnej do tej z Czechosłowacji w 1968 roku.
Stan wojenny w Polsce i jego następstwa – Poziom 3
1. Ograniczenia nałożone na obywateli w czasie stanu wojennego:
- Ograniczenie swobody poruszania się: Po wprowadzeniu stanu wojennego obywatele zostali poddani rygorystycznym ograniczeniom dotyczącym przemieszczania się. Godzina milicyjna wprowadziła zakaz poruszania się po zmroku, co miało na celu eliminowanie wszelkich prób protestów i demonstracji. Dodatkowo, kontrola granic została zaostrzona, a osoby wyjeżdżające za granicę musiały uzyskiwać specjalne zezwolenie.
- Cenzura i kontrola mediów: Wprowadzenie stanu wojennego wiązało się z całkowitą kontrolą nad mediami. Zostały one poddane cenzurze, a wszelkie informacje o protestach czy działalności opozycji były blokowane.
„Ograniczenia wprowadzone podczas stanu wojennego miały na celu całkowitą kontrolę nad społeczeństwem i uniemożliwienie jakiejkolwiek formy oporu.”
2. Represje władz wobec społeczeństwa po wprowadzeniu stanu wojennego:
- Aresztowania i internowania: Władze PRL rozpoczęły masowe internowanie działaczy Solidarności i innych osób uznanych za zagrożenie dla stabilności systemu. Opozycjonistów, w tym liderów Solidarności, trzymano w aresztach bez postawienia zarzutów.
- Reakcje na protesty: Po wprowadzeniu stanu wojennego miały miejsce brutalne represje wobec osób, które próbowały wyrazić swój sprzeciw. Władze stosowały przemoc, a także prowokowały masowe strajki. W najgłośniejszym przypadku, w kopalni „Wujek”, doszło do masakry, podczas której zginęło kilkunastu górników.
„Represje po wprowadzeniu stanu wojennego miały na celu stłumienie wszelkich prób oporu, a jednym z najtragiczniejszych wydarzeń była masakra w kopalni „Wujek”.”
3. Przykłady form oporu społecznego po wprowadzeniu stanu wojennego:
- Strajki: Pomimo brutalnych represji, w wielu zakładach pracy dochodziło do strajków i protestów. Strajki były organizowane w sposób tajny, a ich celem była obrona praw pracowniczych oraz domaganie się przywrócenia wolności związkowej.
- Tajna działalność Solidarności: Choć Solidarność została zdelegalizowana, jej struktury przetrwały w podziemiu. Działacze kontynuowali działalność, organizując nielegalne zebrania, kolportując ulotki i prasę podziemną.
„Pomimo stanu wojennego opór społeczny w Polsce nie zanikł, a działacze Solidarności kontynuowali swoją działalność w warunkach podziemnych.”
4. Militarizacja niektórych zakładów pracy i środki masowego przekazu:
- Militarna kontrola zakładów pracy: Po wprowadzeniu stanu wojennego wiele zakładów przemysłowych zostało przejętych przez wojsko, które miało na celu monitorowanie i kontrolowanie pracy oraz tłumienie protestów.
- Przekaz kontrolowany przez władze: Władze komunistyczne wprowadziły ścisłą kontrolę nad środkami masowego przekazu, a komunikaty przekazywane przez media były przygotowywane przez wojskową cenzurę. Były one ukierunkowane na ukazanie stanu wojennego jako niezbędnego do utrzymania porządku.
„Militarna kontrola nad zakładami pracy oraz pełna cenzura mediów miały na celu pełną kontrolę społeczeństwa i stłumienie wszelkiego oporu.”
5. Wyjaśnienie pojęć:
- Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON): Organizacja propagująca poparcie dla stanu wojennego i działań rządu PRL, stworzoną przez władze komunistyczne w celu uzyskania wsparcia dla represji.
- Tymczasowa Komisja Koordynacyjna (TKK): Tajna organizacja, która koordynowała działalność Solidarności po jej zdelegalizowaniu. Zajmowała się organizowaniem protestów, kolportowaniem materiałów i działaniem w podziemiu.
- Pacyfikacja kopalni „Wujek”: Wydarzenie z 1981 roku, kiedy to wojsko i milicja dokonały brutalnej pacyfikacji strajkujących górników w kopalni „Wujek”, w wyniku czego zginęło kilku robotników.
„Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego był organizacją wspierającą reżim komunistyczny w okresie stanu wojennego, z kolei TKK pełniła rolę koordynującą dla ruchu oporu.”
6. Kim byli: gen. Czesław Kiszczak, Jan Dobraczyński, Jerzy Popiełuszko?
- Gen. Czesław Kiszczak: Minister spraw wewnętrznych PRL, odpowiedzialny za wprowadzenie stanu wojennego. Jego decyzje miały na celu stłumienie opozycji, a jego postać jest kontrowersyjna w historii PRL.
- Jan Dobraczyński: Działacz opozycyjny, który był jednym z liderów strajków w 1980 roku i później angażował się w działania Solidarności po jej delegalizacji.
- Jerzy Popiełuszko: Kapłan katolicki i duchowy przywódca Solidarności, który wspierał ruch oporu. Popiełuszko został zamordowany przez służby bezpieczeństwa w 1984 roku za swoją działalność na rzecz demokracji i sprawiedliwości.
„Gen. Czesław Kiszczak był odpowiedzialny za brutalne represje, a Jerzy Popiełuszko stał się symbolem oporu przeciwko reżimowi komunistycznemu.”
Obraz przedstawia życie codzienne w Polsce podczas stanu wojennego w latach 80. Na pierwszym planie widoczni są ludzie stojący w długiej kolejce przed sklepem z niemal pustymi półkami, co odzwierciedla braki w zaopatrzeniu. Po lewej stronie mężczyzna ubrany w zniszczone ubrania jest eskortowany przez funkcjonariuszy w mundurach, symbolizując internowanie członków opozycji, zwłaszcza związanych z Solidarnością. W tle znajdują się proste, ponure budynki mieszkalne i delikatnie widoczne elementy propagandy, podkreślające atmosferę cenzury i represji psychicznych. Nastrój obrazu jest ciężki i pełen napięcia, odzwierciedlając wyzwania tamtego okresu.
Stan wojenny w Polsce i jego następstwa – Poziom 4
1. Stosunek PZPR do „Solidarności”:
- PZPR (Polska Zjednoczona Partia Robotnicza), partia rządząca w PRL, uznawała „Solidarność” za zagrożenie dla swojego monopolu władzy. Z początku starano się wypracować kompromis z ruchem, jednak po jego sukcesach i rosnącej liczbie członków, partia podjęła decyzję o jego rozwiązaniu i przejściu do brutalnej represji.
- Po wprowadzeniu stanu wojennego PZPR wykluczył wszelkie negocjacje z „Solidarnością”, traktując ją jako „wroga klasy robotniczej” i „zjawisko burżuazyjne”, a za jej działalnością stały obce siły wspierające destabilizację kraju.
„Stosunek PZPR do Solidarności był początkowo próbą kompromisu, jednak po wzroście siły opozycji, reżim przeszedł do brutalnych działań.”
2. Formy oporu społecznego po wprowadzeniu stanu wojennego:
- Podziemna działalność Solidarności: Mimo zdelegalizowania Solidarności, ruch kontynuował działalność w formie podziemnej. Ukryci działacze organizowali strajki, protesty, kolportowali niezależną prasę, a także uczestniczyli w akcjach pomocowych.
- Pomoc międzynarodowa: W miarę upływu czasu, coraz więcej organizacji zagranicznych, w tym z krajów Zachodnich, wspierało „Solidarność” organizując pomoc materialną i polityczną dla prześladowanych.
- Protesty: W 1982 roku miały miejsce protesty w różnych częściach Polski, w tym masowe strajki i demonstracje, które były brutalnie tłumione przez władze.
„Opór społeczny po wprowadzeniu stanu wojennego nie zanikł, a podziemna działalność Solidarności stanowiła fundament dalszej walki o wolność.”
3. Rola i działania Kościoła po wprowadzeniu stanu wojennego:
- Kościół katolicki w Polsce odegrał kluczową rolę w okresie stanu wojennego, stając się jednym z głównych ośrodków oporu. Władze PRL nie były w stanie w pełni kontrolować duchowieństwa, które otwarcie sprzeciwiało się represjom i represjonowało prześladowanych działaczy opozycji.
- Kościół organizował modlitwy w intencji Solidarności, wspierał internowanych i ich rodziny oraz udzielał azylu dla osób prześladowanych.
„Kościół katolicki był jednym z głównych filarów oporu wobec reżimu komunistycznego, zapewniając duchową i materialną pomoc dla ofiar stanu wojennego.”
4. Reakcje państw zachodnich na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce:
- Międzynarodowe potępienie: Wprowadzenie stanu wojennego spotkało się z szeroką krytyką państw zachodnich. Unia Europejska, Stany Zjednoczone i inne kraje zachodnie potępiły działania rządu PRL, nazywając je naruszeniem praw człowieka. Wiele krajów wprowadziło sankcje ekonomiczne i dyplomatyczne wobec Polski.
- Wsparcie dla Solidarności: Państwa zachodnie, zwłaszcza USA, zaoferowały pomoc materialną i polityczną dla działaczy Solidarności i ich rodzin, wyrażając solidarność z walczącymi o wolność.
„Reakcja państw zachodnich na stan wojenny w Polsce była jednoznacznie krytyczna, a solidarność z Solidarnością była widoczna w polityce międzynarodowej.”
5. Wyjaśnienie pojęć:
- „Prowokacja bydgoska” – Incydent z marca 1981 roku, w wyniku którego, w wyniku ataków na członków Solidarności w Bydgoszczy, władze PRL użyły tego wydarzenia jako pretekstu do zaostrzenia działań przeciwko opozycji.
- „Solidarność Walcząca” – Organizacja utworzona przez część działaczy Solidarności, którzy nie zaakceptowali delegalizacji organizacji i kontynuowali działalność w podziemiu.
„Prowokacja bydgoska była pretekstem dla władz PRL, by uzasadnić brutalną reakcję na Solidarność.”
6. Kim byli:
- Gen. Czesław Kiszczak: Minister spraw wewnętrznych PRL, odpowiedzialny za nadzorowanie stanu wojennego i wprowadzanie represji wobec opozycji.
- Jan Dobraczyński: Działacz opozycji, członek Solidarności, który po wprowadzeniu stanu wojennego stał się jednym z liderów walki o prawa obywatelskie.
- Jerzy Popiełuszko: Kapłan katolicki, który stał się symbolem oporu wobec władzy komunistycznej. Został zamordowany przez funkcjonariuszy SB w 1984 roku za swoją działalność na rzecz Solidarności.
„Gen. Kiszczak, Jan Dobraczyński i Jerzy Popiełuszko odegrali kluczową rolę w kontekście stanu wojennego, ich działalność symbolizuje opór wobec reżimu.”
Scena przedstawia symboliczne zakończenie stanu wojennego w Polsce na początku lat 80. Na placu miejskim widać żołnierzy i pojazdy wojskowe powoli opuszczające teren, co oznacza zmniejszającą się obecność militarnego reżimu. Na pierwszym planie widoczni są obywatele, w tym członkowie opozycji, prowadzący ciche rozmowy, co podkreśla, że represje i ograniczenia wolności wciąż trwają. W tle znajduje się budynek rządowy z subtelnymi flagami, symbolizującymi oficjalne zmiany. Atmosfera obrazu jest mieszanką napięcia i nadziei, odzwierciedlając trudny okres przejściowy od stanu wojennego do częściowej normalizacji.
Stan wojenny w Polsce i jego następstwa – Poziom 5
1. Ocena legalności i zasadności wprowadzenia stanu wojennego:
- Legalność stanu wojennego: Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego było decyzją kontrowersyjną pod względem prawnym. Choć Jaruzelski uzasadniał wprowadzenie stanu wojennego jako konieczność dla „ochrony porządku państwowego”, wielu prawników oraz organizacji międzynarodowych uznaje tę decyzję za niezgodną z ówczesnym prawem międzynarodowym oraz krajowym. Stan wojenny został wprowadzony bez konsultacji z Sejmem PRL, co w praktyce naruszało zasady konstytucji.
- Zasadność stanu wojennego: Zasadność stanu wojennego była także kwestionowana. Choć władze komunistyczne tłumaczyły jego wprowadzenie zagrożeniem destabilizacji kraju, wielu analityków podkreśla, że głównym celem było utrzymanie władzy przez PZPR, a nie realne zagrożenie kryzysowe.
„Stan wojenny wprowadzony bez podstawy prawnej stanowił istotne naruszenie zasad demokracji, mając na celu głównie obronę władzy komunistycznej.”
2. Ocena znaczenia powstania nielegalnych organizacji, w tym struktur „Solidarności” dla umacniania oporu społecznego:
- Nielegalne struktury Solidarności: Po wprowadzeniu stanu wojennego, Solidarność została zdelegalizowana, ale jej struktury kontynuowały działalność w sposób tajny. Nielegalne komórki organizacji, tzw. „Solidarność Walcząca”, odegrały kluczową rolę w podtrzymaniu ducha oporu. Kontynuowały działania informacyjne, organizacyjne, a także udzielały wsparcia internowanym i ich rodzinom.
- Znaczenie dla oporu społecznego: Powstanie tych struktur było kluczowe dla utrzymania poczucia tożsamości narodowej i politycznej w społeczeństwie. Działania podziemne pomagały zorganizować protesty, a także przyczyniały się do jedności opozycji.
„Solidarność, mimo zakazu jej działalności, kontynuowała walkę o wolność i demokrację, stając się symbolem oporu.”
3. Reakcje ZSRR na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce:
- Reakcja ZSRR: Władze ZSRR początkowo wyraziły wsparcie dla decyzji Jaruzelskiego, uznając stan wojenny za wewnętrzną sprawę Polski. Głównym celem było zachowanie porządku w bloku wschodnim. Choć ZSRR nie interweniowało militarnie, niektórzy wskazują, że istniało zagrożenie, że ZSRR mogłoby zdecydować się na interwencję, jak miało to miejsce w innych krajach bloku wschodniego (np. Czechosłowacja w 1968 r.).
„Reakcja ZSRR na wprowadzenie stanu wojennego była raczej wyważona, choć nie wykluczono działań militarnych w przypadku eskalacji kryzysu.”
4. Pomoc społeczeństw zachodnich i środowisk emigracyjnych dla Polaków w czasie stanu wojennego:
- Pomoc międzynarodowa: Po wprowadzeniu stanu wojennego, Polacy otrzymali wsparcie od organizacji międzynarodowych, takich jak Amnesty International, oraz od państw zachodnich, które na różne sposoby angażowały się w pomoc. Część organizacji pomagała w kolportowaniu nielegalnych materiałów i organizowaniu pomocy humanitarnej.
- Pomoc emigracyjna: Środowiska emigracyjne w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i innych krajach zachodnich zbierały fundusze, organizowały protesty i apelowały do rządów o wsparcie dla Polaków. Liczne akcje polityczne miały na celu przyciągnięcie uwagi międzynarodowej na sytuację w Polsce.
„Pomoc międzynarodowa miała kluczowe znaczenie w utrzymaniu morale Polaków, zarówno wewnątrz kraju, jak i na uchodźstwie.”
5. Wyjaśnienie pojęć:
- Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON): Organizacja polityczna stworzona przez władze PRL w celu uzyskania poparcia społecznego dla stanu wojennego i działań rządu. PRON był oficjalnym, propagandowym narzędziem rządu, które miało na celu stworzenie wrażenia poparcia dla wprowadzenia stanu wojennego.
- „Solidarność Walcząca” – Podziemna organizacja powstała po delegalizacji „Solidarności” w 1981 roku. Kontynuowała działania opozycyjne, organizując protesty i wydając nielegalną prasę.
- „Prowokacja bydgoska” – Incydent z marca 1981 roku, kiedy to w Bydgoszczy, podczas zamachów na członków Solidarności, władze PRL wykorzystywały to wydarzenie jako pretekst do zaostrzenia działań przeciwko opozycji.
„„Solidarność Walcząca” kontynuowała działalność podziemną, mając na celu walkę z reżimem komunistycznym.”
6. Kim byli:
- Gen. Czesław Kiszczak: Minister spraw wewnętrznych, odpowiedzialny za wprowadzenie stanu wojennego i prowadzenie represji wobec opozycji.
- Jan Dobraczyński: Działacz opozycji w PRL, który zaangażował się w organizowanie protestów oraz później w nielegalną działalność Solidarności.
- Jerzy Popiełuszko: Kapłan katolicki, który był duchowym przewodnikiem Solidarności. W 1984 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy SB za swoją działalność na rzecz wolności.
„Gen. Czesław Kiszczak był jednym z głównych odpowiedzialnych za represje podczas stanu wojennego, natomiast Jerzy Popiełuszko stał się symbolem oporu w Polsce.”
Stan wojenny w Polsce i jego następstwa – Poziom 6
1. Ocena, czy władze PRL, wprowadzając stan wojenny, osiągnęły zamierzone cele i przywróciły pełną kontrolę nad społeczeństwem:
- Osiągnięcie celów przez władze PRL: Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce miało na celu przede wszystkim zachowanie władzy przez PZPR oraz uniemożliwienie dalszej działalności opozycji, szczególnie „Solidarności”. Choć reżim komunistyczny zdołał stłumić wiele działań opozycyjnych i zablokować aktywność Solidarności w kraju, w rzeczywistości stan wojenny nie doprowadził do pełnej stabilizacji. W społeczeństwie pozostał silny opór, a mimo represji, podziemne struktury Solidarności kontynuowały swoją działalność.
- Przywrócenie kontroli nad społeczeństwem: Choć stan wojenny pozwolił na stłumienie wielu protestów, to nie udało się przywrócić pełnej kontroli nad społeczeństwem. Ludzie wciąż wyrażali sprzeciw, a poparcie dla opozycji, szczególnie w środowiskach robotniczych, nie zostało całkowicie zniwelowane. Po zakończeniu stanu wojennego Solidarność, mimo delegalizacji, pozostawała aktywna.
„Stan wojenny nie doprowadził do pełnej stabilizacji w Polsce, ponieważ opór społeczny nigdy nie zanikł, a Solidarność kontynuowała swoją działalność.”
2. Zbieranie informacji o realiach stanu wojennego w regionie:
- Realia stanu wojennego: W różnych częściach Polski, szczególnie w miastach takich jak Warszawa, Gdańsk, Kraków, Wrocław, a także w mniejszych miejscowościach, wprowadzenie stanu wojennego wiązało się z ostrymi represjami. W wielu regionach wprowadzono godzinę milicyjną, ograniczenie swobód obywatelskich i masowe aresztowania działaczy Solidarności.
- Wzrost militarnej obecności: Wojsko i milicja były widoczne na ulicach miast, kontrolując przestrzeń publiczną. Aresztowania dotyczyły nie tylko liderów opozycji, ale również zwykłych obywateli, którzy byli postrzegani jako zagrożenie dla władzy.
- Społeczne wsparcie: Pomimo brutalnych represji, pomoc dla osób internowanych była organizowana przez rodziny, Kościół katolicki oraz środowiska emigracyjne, które reagowały na wydarzenia w Polsce, zapewniając pomoc materialną i polityczną.
„Stan wojenny w różnych regionach Polski miał różne oblicze, jednak w każdej z nich stanowił brutalne naruszenie praw człowieka i podstawowych wolności.”
Podsumowanie:
Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce miało na celu przywrócenie kontroli nad społeczeństwem i zachowanie władzy przez komunistyczny reżim. Choć w krótkiej perspektywie zdołano stłumić działalność opozycji, stan wojenny nie zapewnił stabilizacji politycznej ani społecznej. Przez cały okres jego trwania, mimo surowych represji, istniał aktywny opór, a Solidarność kontynuowała swoją działalność w formie podziemnej.